شاید خیلی‌ها ندانند که آب هفدهمین کلان‌شهر ایران نیز از حق‌آبه رودخانه هیرمند تأمین می‌شود همان رودخانه‌ای که حدود ۱۰ ماه آب به روی آن بسته و ده‌ها هزار کشاورز سیستانی را عزادار ۱۲۰ هزار هکتار مزرعه خسارت‌دیده کرده است
به نقل از تسنیم: ممکن است کسی تصور نکند بحران قطع آب هیرمند می‌تواند روزی دامن زاهدان در مرکز سیستان و بلوچستان را هم بگیرد اما وقتی برای کمتر از 15 ساعت خط انتقال آب زابل به زاهدان از کار افتاد همه فهمیدند که ادامه قطع آب هیرمند ممکن است چه فاجعه‌ای را رقم بزند.
اگرچه این اتفاق به دلیل گردباد شدید و سقوط 30 تیر برق این خط انتقال آب بود، اما منبع تأمین همین آب نیز رودخانه هیرمند است که از تابستان گذشته بی‌آب مانده است.
بحران دیروز آب در زاهدان تلنگری است برای چاره‌اندیشی نسبت به این موضوع که اگر آب هیرمند به‌عنوان منبع تأمین این خط انتقال همچنان قطع باشد، در آینده برای تأمین آب 6 شهرستان استان مخصوصاً شهر زاهدان با بیش از یک‌میلیون نفر جمعیت چه برنامه‌ای خواهیم داشت؟
وابستگی آب شرب زاهدان به منبعی نامطمئن
همین موضوع سبب شد تا روز گذشته احمد ملاشاهی یکی از کارشناسان محلی در یادداشتی موضوع مدیریت ضعیف آب در سیستان و بلوچستان را تذکر داده و یادآور شود: در حالی خبر قطع آب زاهدان برجسته می‌شود که شهرهای شمال استان یعنی محلی که آب زاهدان ازآنجا تأمین می‌شود، مدت‌هاست باکم آبی مواجهه هستند.
وی ادامه داد: آب سدهای چاه نیمه پیش از نوروز به‌شدت کم شده و فریاد کشاورزان هم کسی را بیدار نکرد. آب بهاره رودخانه مرزی هیرمند نیز قطع و کوچک‌ترین هشداری از آب منطقه‌ای به افکار عمومی مطرح نشد. حتی به بهانه بخشنامه وزارت نیرو مبنی بر ممنوعیت طرح مباحث رودخانه‌های مرزی در رسانه‌ها، این بحران کم‌آبی، پنهان ماند.
اما به عقیده کارشناسان قطع آب رودخانه هیرمند مربوط به امروز نیست بلکه نزدیک به دو دهه است که حق آبه این رودخانه مرزی و مشترک با افغانستان براساس مفاد معاهده تقسیم آب دو کشور پرداخت نمی‌شود.
آن‌ها معتقدند تاکنون رودخانه هیرمند فقط سیلاب‌های غیرقابل‌کنترل را به ایران آورده و حق آبه ای تحویل کشاورزان نداده است، این موضوع از عوامل اصلی خشک شدن تالاب هامون و خسارت‌های گاه‌وبیگاه به کشاورزان شمال استان به شمار می‌رود.
این شرایط در حالی است که امسال حتی همان سریز سدهای احداث‌شده بر روی هیرمند هم به ایران نیامد تا نه تنها زنگ خطری نه برای تأمین آب کشاورزی و احیای تالاب هامون، بلکه آژیری برای تأمین آب شرب شش شهرستان سیستان و بلوچستان باشد.
70 درصد آب شرب زاهدان از هیرمند تأمین می‌شود
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب سیستان و بلوچستان درباره منبع تأمین آب شرب زاهدان گفت: آب شهر زاهدان از طریق دو منبع داخل و خارج از زاهدان یعنی شیرین‌سازی آب شور و انتقال آب از چاه نیمه‌های زابل تأمین می‌شود.
محسن میرادی افزود: 70 درصد این آب از سدهای چاه نیمه در شمال استان و 30 درصد دیگر نیز با شیرین سازی آب‌های شور زاهدان تأمین می‌شود که 26 هزار مترمکعب آب در شبانه‌روز شیرین‌سازی می‌شود.
وی در ادامه با اشاره به از کار افتادن خط انتقال آب چاه نیمه به زاهدان در اثر وزش گردباد دو شب اخیر، گفت: همین منابع آب داخل زاهدان بود که به شرکت آب و فاضلاب کمک کرد تا بحران قطع آب شهر مدیریت شود. برای این کار 2 میلیون و 300 هزار لیتر آب شیرین‌سازی شده بین مردم شهر توزیع شد.
هوشنگ ناظری معاون استاندار سیستان و بلوچستان و فرماندار ویژه زابل پیش‌تر درباره پیامدهای قطع آب رودخانه هیرمند به خبرنگار تسنیم گفت: با قطع آب رودخانه هیرمند نه‌تنها در تأمین آب کشاورزی به مشکل می‌خوریم که در تأمین آب شرب مردم سیستان نیز به مشکلات جدی خواهیم داشت.
وی بابیان اینکه افغانستان نیز دچار خشکسالی است، افزود: مقامات این کشور همواره بر پرداخت حق آبه هیرمند تأکید داشتند از طرفی مدت‌هاست وزارت امور خارجه در گروهی به ریاست آقای عراقچی پیگیر حق آبه ایران از هیرمند است.
پیگیری نماینده‌های مجلس برای تأمین آب هیرمند
در هفته گذشته چند نماینده مجلس در نطق‌های پیش از دستور و تذکرهای شفاهی به مسئولان ارشد دولت نسبت به تداوم قطع آب هیرمند هشدار داده و از مسئولان وزارتخانه‌های امور خارجه، نیرو و جهاد کشاورزی خواستند تا به‌فوریت این موضوع را پیگیری کنند.
یکی از نمایندگان نیز ضمن حضور در وزارت امور خارجه، با معاون وزیر دیدار و خواستار پیگیری قطع آب هیرمند شد. احمدعلی کیخا نماینده مردم پنج شهرستان شمال استان درباره رایزنی‌های خود در وزارت امور خارجه به خبرنگار ما گفت: انتظارات خودمان درباره پیگیری حق آبه رودخانه هیرمند را در وزارت امور خارجه مطرح کردیم و خواستیم که با توجه به ابزارهای دیپلماسی که وجود دارد پیگیر حق آبه‌های هیرمند و تالاب هامون باشد.
حفر 6 حلقه چاه جدید در زاهدان
باقر کرد معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان در بازدید از ایستگاه پمپاژ شماره 2 خط انتقال آب زاهدان از نصب موتورهای برق جدید در ایستگاه‌های پمپاژ آب خط انتقال آب به زاهدان خبر داد و گفت: برای جلوگیری از ناپایداری در تأمین آب شهر زاهدان، به‌زودی هر چهار ایستگاه پمپاژ آب به موتورهای جنرال دیزل تجهیز می‌شوند تا در زمان حوادث احتمالی بخشی از ظرفیت انتقال آب انجام گیرد.
وی افزود: مجوز حفر 6 حلقه چاه جدید در سطح شهر زاهدان صادر شده تا بخشی از اهداف پدافند غیرعامل در مسئله تأمین آب شهر زاهدان محقق بهتر محقق شود.
کرد ادامه داد: هم‌اکنون میزان ذخیره‌سازی منابع آب شرب زاهدان روزی 30 هزار مترمکعب است که با این آب در صورت بروز این‌گونه حوادث می‌توان بخش قابل‌توجهی از مصرف مردم را تأمین کرد.
معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار سیستان و بلوچستان ادامه داد: مدیریت مصرف آب اصلی مهم در مدیریت بحران است که روز گذشته به‌خوبی در زاهدان به اجرا درآمد و مصرف آب شهروندان زاهدان در این شرایط پرتنش به‌خوبی مدیریت شد.تسنیم