به گزارش پایگاه خبری سیستان فراموش شده: محمدرضا علیمرادی، مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان در نشست خبری با اصحاب رسانه و فعالین محیط زیست، به تشریح برنامه‌های اجراشده و در دست اقدام اداره‌کل حفاظت محیط زیست استان در زمینه محیط زیست انسانی، طبیعی و دریایی پرداخت و ضمن تقدیر از تلاش های اصحاب رسانه و فعالین محیط زیست گفت: محیط زیست موضوعی فرابخشی و همگانی است و حفاظت از آن نیازمند عزم ملی، مشارکت مردمی و همکاری همه دستگاه‌ها، نهادها و به‌ویژه رسانه‌ها و فعالین محیط زیست است.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سیستان و بلوچستان گفت: برنامه مدیریت جامع تالاب هامون که در سال ۱۳۹۶ به‌عنوان سند بالادستی مصوب شورای برنامه‌ریزی استان شده و تدوین آن انجام و به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ شده بود، دیگر متناسب با شرایط فعلی تالاب نیست؛ چرا که مستلزم مطالعات خاصی است که اقدامات اجرایی باید منطبق با شرایط جدید، اعتبارات تخصیصی و موافقت‌نامه‌های ابلاغی بازتعریف شود.
وی با اشاره به اینکه برنامه مدیریت جامع تالاب از سال ۹۶ با افق ۲۰ساله تدوین شده و هدف نهایی آن احیای تالاب هامون با مردمی شاد و منطقه‌ای آباد است، افزود: «شرایط اقلیمی و سیاسی کنونی، به‌ویژه وضعیت افغانستان و ساخت سدهای انحرافی همچون کمال‌خان، باعث شده که تحقق اهداف این برنامه با تردید جدی مواجه شود.
علیمرادی افزود: بازنگری این سند با همکاری دانشگاه‌ها و مراکز علمی استان در حال انجام است و نسخه جدید برنامه باید به‌گونه‌ای طراحی شود که تمرکز آن بر کنترل کانون‌های گردوغبار، تثبیت شرایط اکولوژیکی و ارتقای معیشت ذی‌نفعان و ساکنین منطقه سیستان در شرایط کم‌آبی شدید باشد.
مدیرکل حفاظت محیط‌زیست سیستان و بلوچستان ادامه داد: اقدامات اجرایی سال‌های اخیر از جمله بازگشایی مسیرهای آب، پخش آن در نقاط بحرانی و آب‌رسانی سیار باهدف جلوگیری از نابودی کامل پوشش گیاهی این تالاب انجام شده است؛ اما محدودیت‌های آبی ایجاب می‌کند اولویت بر حفظ منابع طبیعی موجود و جلوگیری از بیابان‌زایی باشد.
وی در ادامه به اهمیت تالاب بین‌المللی هامون به‌عنوان هفتمین تالاب آب شیرین دنیا پرداخت و گفت: تالاب بین‌المللی هامون به‌عنوان هفتمین تالاب بین‌المللی آب شیرین جهان با تداوم خشکسالی‌ها و بحران آب در منطقه سیستان کاملاً خشک شده و می‌طلبد تا جوامع بین‌المللی نسبت به این موضوع حساسیت بیشتری داشته باشند.
حقابه زیست‌محیطی تالاب هامون راهکار حفظ تنوع زیستی
علیمرادی افزود: بنا به پیشنهادی که اداره کل محیط زیست سیستان‌وبلوچستان در خصوص جدا کردن حقابه زیست محیطی تالاب هامون از حقابه شرب و کشاورزی به کمیسیون امنیت ملی داده، موضوع به کمیسیون امنیت ملی ارجاع داده شده و جلسات اولیه در این زمینه تشکیل و مقرر شده که حقابه زیست محیطی تالاب هامون از حقابه شرب و کشاورزی جدا شود. متولی این امر سازمان حفاظت محیط زیست کشور است که بدین منظور، مذاکرات اولیه توسط ریاست سازمان حفاظت محیط زیست کشور با مقامات مرتبط افغانستان انجام شده است. طرح‌های اولیه در حال تنظیم است تا حقابه زیست محیطی برای تالاب هامون در نظر گرفته شود که بتوان به احیای این تالاب کمک کرد.
وی تصریح کرد: اگر حقابه زیست محیطی گرفته نشود با احداث سد بخش‌آباد در افغانستان، منطقه سیستان با توجه به گردوغبار، توفان‌های شن و دمای بالای هوا به یک جهنم واقعی تبدیل خواهد شد. تمام تلاش ما بر این است که حقابه محیط زیستی در این زمینه برای تالاب بین‌المللی هامون در نظر گرفته شود.
۷۰ درصد گرد و غبار هامون از افغانستان
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان‌وبلوچستان افزود: ۷۰ درصد از چشمه‌های فعال کانونی گردوغبار در کشور افغانستان و ۳۰ درصد الباقی در کشور ما قرار دارند اما کل تالاب هامون و منطقه سیستان به‌دلیل خشکسالی و نبود آب، مستعد گردوغبارند. ما در ایران کانون حمل گردوغبار و شن‌های روان هستیم که متأثر از کانون‌های ثابتی است که از افغانستان به ایران می‌رسد.
وی تأکید کرد: تثبیت کانون‌های گردوغبار باید به‌صورت عملی و میدانی انجام شود نه صرفاً از طریق کاشت درخت. روش‌های بیولوژیکی به‌تنهایی پاسخگو نیستند و باید با استفاده از تکنیک‌های تخصصی و اعتبارات مناسب، این معضل را کنترل کنیم.
علیمرادی با اشاره به اجرای مصوبه‌های کارگروه استانی تالاب بین‌المللی هامون خاطرنشان کرد: ممنوعیت تردد ماشین‌آلات سنگین و جلوگیری از چرای بی‌رویه در بستر تالاب به‌منظور کاهش آسیب‌ها و تثبیت خاک در دستور کار قرار گرفته است.
مدیرکل حفاظت محیط زیست سیستان‌وبلوچستان در بخش دیگری از سخنان خود، به تصویب کارگروه استانی احیای تالاب‌ها اشاره کرد و خواستار تسریع در اجرای طرح جمع‌آوری و تصفیه پساب‌های شهری با اولویت شهرهای نیمروز و هیرمند شد.
وی با بیان اینکه در حال حاضر حدود ۷ میلیون مترمکعب در سال پساب تولید می‌شود که ۳۰ درصد از پساب تصفیه شده حق‌آبه زیست محیطی است، افزود: اگر همین مقدار را به ما بدهند، ما و منابع طبیعی می‌توانیم نهال‌های خود را آبیاری کنیم. در تمام دنیا برای استفاده از آب‌های خاکستری برنامه‌ریزی می‌کنند، چون این آب‌ها طلا هستند.
علیمرادی در پایان با بیان اینکه سازمان حفاظت محیط زیست از تولیدات رسانه‌ای که در خصوص محیط زیست و حفظ آن صورت گیرد، حمایت می‌کند، خاطرنشان کرد: رسانه‌ها و تولیدات رسانه‌ای نیز به‌عنوان عوامل مهم و مؤثر در این فرهنگ‌سازی نقش سازنده‌ای دارند، به‌گونه‌ای که تولید یک فیلم در زمینه‌های مختلف محیط زیست می‌تواند علاوه بر اینکه مخاطبان زیادی را جذب کند، به فرهنگ‌سازی در این خصوص نیز کمک نماید. ما از تولیدات رسانه‌ای در بحث محیط زیست حمایت می‌کنیم، اگر مؤسسه یا فردی پیشنهاد یا پروپوزالی در زمینه تولیدات تلویزیونی و فرهنگی…، که مشکلات زیست محیطی را در قالب فیلم، عکس و…، بازگو می‌کند و درصدد حل این مشکلات و ارائه راهکار لازم در این خصوص است، ارائه بدهد، حمایت خواهیم کرد.
