سیستان فراموش شده :وزیر نیرو با بیان اینکه یک مورد آب ژرف در زابل داریم گفت: روس‌ها در مطالعه شناسایی آب ژرف درگیر نیستند و کار توسط پیمانکار داخلی در حال انجام است.رضا اردکانیان در پاسخ به این سئوال که در ابتدای دولت یازدهم قرار بود روس‌ها مطالعاتی برای شناسایی و اکتشاف آب ژرف در ایران انجام دهند آیا این اقدامات همچنان بلاتکلیف است یا خیر گفت: یک مورد آب ژرف در زابل داریم که مطالعه برای شناسایی آن توسط پیمانکار ایرانی در حال انجام است و روس‌ها درگیر ان نیستند.
وی افزود: پیمانکار ایرانی مطالعات خود را برای شناسایی آب ژرف اقدامات خود را انجام می دهد و مطالعات از طریق پیمانکار ایرانی در حال انجام است.
* سابقه حضور روس‌ها در مطالعات اکتشافی آب‌های ژرف
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس،اکتشاف آب های ژرف به وسیله شرکت‌های روس اولین بار در دولت یازدهم مطرح شد. کارشناسان نیز اظهارات متفاوتی در این خصوص ارائه کرده و هر کدام از ظن خود آن را رد و یا تایید کردند.در دوره وزارت حمید چیت چیان در دولت یازدهم قرار بود با سرمایه‌گذاری 250 میلیون دلاری روس‌ها و پس از انجام مطالعات عملیاتی ژئوفیزیک برای شناسایی آب‌های ژرف در عمق بیش از هزار متری زمین، عملیات حفاری در جستجوی منابع تجدیدپذیر آب در مناطق اولویت‌بندی شده کشور صورت بگیرد.
چیت چیان وزیر سابق نیرو در همان دوران از استخراج و مطالعه آب های ژرف حمایت کرده و اعلام کرده بود که دستیابی به آب‌های ژرف که در دستور کار دولت تدبیر و امید قرار گرفته موجب تامین منابع آبی پایدار برای کشور خواهد شد و طرح اکتشاف آب‌های ژرف از اعماق زمین قرار است با کمک محققان روس در ایران اجرایی شود.
رحیم میدانی معاون سابق وزیر نیرو در امور آب و آبفا در آذر ماه ۹۴ در خصوص جزییات تفاهم‌نامه همکاری امضا شده میان ایران با روسیه گفته بود که قرار است که روس‌ها در زمینه‌ی شناسایی آب‌های ژرف همکاری تنگاتنگی با ایران داشته باشند.
وی با بیان اینکه برای انجام این کار متخصصین خوبی در داخل کشور حضور دارند، گفت: تیم‌های خبره و متخصصی در داخل کشور برای انجام این کار شناسایی شده‌اند، اما برای انجام عملیات ژئوفیزیک عمیق نیازمند تجربه کشورهای دیگر هستیم.
به گفته میدانی، عقل سلیم حکم می‌کند که کار را از صفر شروع نکنیم و برای انجام آن از تجربه کشورهایی که برای شناسایی آب ژرف موفق بوده‌اند همچون روسیه استفاده کنیم.
* نتایج اکتشاف اولین چاه آب ژرف سیستان هنوز در دست بررسی است
در موافقت با طرح اکتشاف و استفاده از آب های ژرف حبیب الله دهمرده نماینده مردم زابل در مجلس شورای اسلامی در این باره با اشاره به تلاش‌ها برای بهره‌برداری از رودخانه زیرزمینی با ظرفیت 100 میلیارد متر مکعب آب در سیستان، اظهار داشت: بحث مربوط به پروژه چاه آب رژفی است که سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس‌جمهور آن را شروع کرده است.
وی افزود: از مدتی پیش کارهای مربوط به این چاه آب را آغاز کردند که حفاری‌های چاه هم انجام شده است؛ البته این موضوع برای اولین بار است که انجام می‌شود که درباره آن به نتایج خوبی هم دست یافته‌اند.
سید محمدمهدی زاهدی عضو کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی نیز با بیان اینکه برای استفاده از آب‌های ژرف که زیر یک هزارمتر است اقدام شده، گفت: نخستین چاه در منطقه سیستان و بلوچستان و زابل در عمق ۲ هزار متری زده شده و آب آن در دست آزمایش است.
وی یادآور شد: تلاش می‌شود حجم آب این چاه افزایش و از ۱۰ لیتر به ۴۰ لیتر بر ثانیه برسد و اگر وزارت بهداشت سلامت آن را تأیید کند اتفاق بزرگی درکشور رخ میدهد.
در این باره مرتضی تیموری رئیس جهاد دانشگاهی واحد صنعتی اصفهان هم می‌گوید: مطالعات فعلی گواه بر این است که با احتمال بسیار زیاد گسل‌های ایران و از جمله گسل‌های پهن استان اصفهان ذخیره بسیار خوبی از آب گسلی تجدیدپذیر دارند که قابل بهره‌برداری است و شواهد بسیار زیادی در بخش‌هایی از این استان بر وجود آب‌های ژرف (آب‌های گسلی) دیده و شنیده شده است.
* برداشت آب ژرف توجیه اقتصادی دارد؟
با این وجود، برخی از کارشناسان نیز در مخالفت با این اقدام بر این باور هستند برداشت آب از عمق ۲۵۰۰ متری در منطقه سیستان در قالب آب ژرف آیا می‌تواند توجیه اقتصادی داشته باشد؟ هزینه تولید و استحصال این آب که مشابه هزینه استحصال نفت است، چه میزان خواهد بود؟ و اگر این منطقه دارای آب ژرف باشد قرار است با آن آب که تولید آن هزینه زیادی داشته چه محصولی کشت شود که صرفه اقتصادی داشته باشد؟
تابش کوثر