سیستان فراموش شده :در حال حاضر سرانه فضای سبز در شهر زابل ۸۰ سانتی‌متر مربع برای هر نفر است، در حالی که استاندارد فضای سبز برای هرنفر ۱۲ متر مربع است. این شرایط زمینه نارضایتی مردم از را فراهم کرده است.
با توجه به این‌که گرمای هوا و طوفان‌های گرد و غبار موسوم به بادهای ۱۲۰روزه در منطقه سیستان بیداد می‌کند، نیازمند تهیه نسخه‌ای مطالعه‌شده و متناسب با شرایط آب و هوایی برای ایجاد فضای شهری مناسب هستیم تا با برنامه‌‌ریزی و مدیریت صحیح به نتیجه برسد.
به عقیده کارشناسان درختان به سبب پراکندگی شاخ و برگ خود در تمام زوایا و سطوح نقش یک گردگیر را ایفا می‌کنند. طی بررسی‌های به عمل آمده یک هکتار از فضای سبز متراکم که حدود 200 درخت در آن کاشته شده است، در سال می‌تواند تا 68 تن گرد و غبار را در خود جذب کند. کاملاً واضح است که با وجود چنین درختانی زدودن 68 تن گرد و غبار هزینه‌ای در بر نخواهد داشت، در صورتی که بدون درخت، باید هزینه بسیاری را برای این کار اختصاص داد.
علاوه بر این، درختان با تعریق و تعرق خود نقش حساسی در کاهش دمای میکروکلیما و افزایش رطوبت نسبی هوا ایفا می‌کنند؛ برای مثال دمای یک هکتار فضای سبز در مردادماه تا 5/4 درجه کمتر از فضای مجاور خالی از درخت آن است و به همین نحو رطوبت نسبی درون یک هکتار فضای سبز تا 11 درصد بیش از محیط خارج است.
گلایه شهروندان
یکی از شهروندان زابلی می‌گوید: اغلب کوچه‌ها و معابر شهر زابل فاقد فضای سبز است و این موضوع توجه شهرداری زابل را برای ایجاد این فضا می‌طلبد.
«علی کیخا» می‌افزاید: میزان فضای سبز در شهر زابل طی سال‌های متمادی افزایش نیافته است، حتی دیده شده شهرداری به کشت گیاهان و نهال‌های غیربومی می‌پردازد که پس از مدتی خشک و از چرخه فضای سبز خارج می‌شوند.
وی ادامه می‌دهد: از مسئولان انتظار داریم به کاشت گونه‌های بومی نظیر نخل، خرما و گز بپردازند تا شاهد ماندگاری گیاهان در برابر خشکی و بی‌آبی و به تبع آن شاهد افزایش فضای سبز در منطقه باشیم؛ البته می‌توان برای زیباتر شدن گونه‌های بومی از نورپردازی یا رنگ‌آمیزی هم استفاده کرد.
وی با اشاره به خرید نهال از دیگر استان‌ها می‌گوید: شهرداری می‌تواند مشارکت مردم را جلب کند و با تشویق آن‌ها به کاشت نهال و سپس خرید نهال از آن‌ها، زمینه را برای درآمد مردم منطقه نیز فراهم کند. شهرداری ظرفیت‌های لازم را دارد تا در این بخش خودکفا شود و از خرید نهال از دیگر استان‌ها و شهرها خودداری کند.
کمبود پارک
شهروندی دیگر با اشاره به وضعیت نامناسب فضای سبز در شهر زابل می‌گوید: در شهر زابل فقط 2پارک به نام‌های الغدیر و پارک ملت وجود دارد که در سال گذشته در پارک ملت شاهد قطع درختان بودیم.
«عباس میری» می‌افزاید: این پارک دارای فضای سبز مناسب و درختان سر به فلک کشیده‌ای بود که با ایجاد سایه مناسب، خستگی را از تن هر رهگذری می‌ربود، اما اکنون با تغییرات ظاهری و قطع درختان اثری از سایه خنک درختان نیست. محیط پارک نیز از محیطی جنگلی به محیطی سنگلاخی تبدیل شده است.
به گفته این شهروند، وجود بادهای ۱۲۰روزه و تجربه روزهای پر از گرد و غبار در تابستان ضرورت توجه به فضای سبز را دوچندان می‌کند.
پاسخ شهردار به مشکلات مطرح‌شده از سوی شهروندان
شهردار زابل با تأیید مشکلات مطرح‌شده در گفت‌و‌گو با همشهری می‌گوید: هم‌اکنون سرانه فضای سبز در شهر زابل ۸۰ سانتی‌متر مربع است که این رقم مطلوب نیست.
«موسی خمری» می‌افزاید: کاشت گیاهان و نهال‌های بومی در ایجاد فضای سبز یک اولویت است که در این زمینه مطالعاتی نیز صورت گرفته است.
وی می‌افزاید: سعی کردیم از نهال‌های بید و زیتون هم برای ایجاد فضای سبز استفاده کنیم؛ همچنین درختان اکالیپتوس را نیز به دلیل این‌که به زیرساخت‌ها ضرر می‌رساند از چرخه حذف کردیم. در تلاشیم با ایجاد نهالستان به تولید نهال مورد نیاز برای ایجاد فضای سبز در خود منطقه اقدام کنیم.
خرید نهال
شهردار زابل ادامه می‌دهد: سال گذشته با هدف صرفه‌جویی در منابع مالی هزینه یک میلیارد تومان که برای خرید نهال پیش‌بینی شده بود به ۹۰۰ هزار تومان کاهش یافت. اما توانستیم با این مبلغ تمام نقاط شهر را برای کاشت نهال پوشش دهیم.
وی با اشاره به این‌که ایجاد نهالستان در حال انجام است، می‌گوید: برای تأمین آب مورد نیاز برای فضای سبز شهری مقرر شده از پساب استفاده شود و در این زمینه بخشی از لوله‌گذاری برای انتقال پساب صورت گرفته است.
مشکلات پارک ملت
شهردار زابل در خصوص پارک ملت و تغییرات ایجادشده نیز می‌گوید: طی مدیریت شهردار سابق با هدف ایجاد پارکی در خور مردم زابل و ایجاد استانداردهای لازم در این پارک، تغییراتی در آن ایجاد شد. همچنین هزینه 2 میلیارد تومانی برای تکمیل این پارک پیش‌بینی شد. درواقع ۸۰ درصد کار انجام شده و ۲۰ درصد کار نیز در حال انجام است.
خمری با بیان این‌که ۱۰ پارک دیگر در این شهر لازم است تا بتوانیم سرانه فضای سبز را سامان دهیم، می‌افزاید: احداث پارک بانوان و احداث باغ خانواده از دیگر برنامه‌های ما برای رفاه حال شهروندان است.
وی ادامه می‌دهد: شهرداری زابل آمادگی دارد تا بابهره‌گیری از اندیشه نخبگان به ایجاد فضای شهری مناسب اقدام کند؛ بنابراین از صاحب‌نظران، استادان دانشگاهی، متخصصان و دانشجویان برای ارائه ایده و راهکار دعوت می‌کند.
وی با اشاره به کاربردهای فضای سبز در شهرهای استان می‌گوید: شهروندان می‌توانند در حین احداث بنا از گیاهان و درختان برای تقسیم فضا، کنترل و ایجاد محوطه‌های خصوصی و کنترل و تثبیت خاک استفاده کنند.
مزایای ایجاد فضای سبز
شهردار زابل می‌گوید: کنترل صدا، پاکیزه‌سازی هوا، کنترل ترافیک، کنترل انعکاس، نورهای مزاحم، کنترل اشعه خورشید، کنترل باد، کنترل باران و کنترل درجه حرارت از مزایای فضای سبز محسوب می‌شود.
خمری می‌گوید: امروزه دانشمندان ثابت کرده‌اند درختان و درختچه‌ها می‌توانند در کاهش آلودگی صدا مؤثر باشند. به طوری که درختانی که در حاشیه خیابان‌ها ایجاد شده‌اند اثر کاهندگی بیشتری نسبت به دیواره‌های پیش‌ساخته و ساختمانی دارد.
وی ادامه می‌دهد: آرایش فضای سبز در محور‌های درون‌شهری عامل موثری بر کنترل ترافیک داشته، بدین صورت که کاشت اصولی درختان در مکان‌های مناسب به عنوان نشانه‌ای آشنا در هدایت رفت و آمد‌ها بسیار موثر است.
تخفیف 30درصدی شهرداری زابل برای شهروندان نمونه
شهردار زابل با اشاره به ایجاد مشوق‌های در نظر گرفته برای ایجاد فضای سبز توسط شهروندان می‌گوید: طبق مصوبه شورای اسلامی شهر زابل، آن دسته از شهروندانی که اقدام به زیباسازی، کاشت و نگهداری نهال در پیاده‌رو و کوچه محل سکونت خود کنند، از تخفیف ۵۰ درصدی عوارض نوسازی سال ۹۸ بهره‌‌مند می‌شوند.
«موسی خمری» می‌افزاید: شهروندان واجد شرایط می‌توانند در سامانه ثبت‌نام «شهروند نمونه» در سایت رسمی شهرداری زابل zabol. ir ثبت‌نام کنند تا پس از بررسی نسبت به معرفی آنان اقدام شود.
فرشته بامری-همشهری