وضعیت سیستان وبلوچستان چند صباحی است که به مرز بحران رسیده است؛ از طوفان های شن 120 روزه و آلودگی هوای آن گرفته تا امروز که بیش از هر زمانی داغ کم آبی خود را بر دل ساکنان این منطقه نشانده است.
مدت مدیدی است که ساکنان این منطقه روی خوش ندیده اند و شن های روان و خشک سالی های مدید آسمان و صورتشان را سرخ نگه داشته و به امید کمک در منطقه ای گرم و خشک و محروم نشسته اند.
اتفاق های پیش آمده در روزهای اخیر مانند وضعیت بحرانی کشاورزی این منطقه و نارضایتی کشاورزان آن، ما را برآن داشت تا با احمد علی کیخا منتخب مردم زابل و عضو کمیسیون کشاورزی و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی به گفت وگو بنشینیم؛ آنچه در ادامه می‌آید، نتیجه این گفت‌وگوست:
· نظر شما درخصوص وضعیت کم آبی و تخریب محصولات کشاورزی در زابل و سیستان وبلوچستان چیست؟
وضعیت آبی در استان سیستان وبلوچستان با کاهش نزولات آسمانی، خشکسالی های طولانی و کاهش آب رودخانه ای در سال جاری تقریبا به صفر رسیده است.
از دست دادن محصولات کاشته شده بر فقر و محرومیت افزوده، این منطقه 130 هزار هکتار زمین کشاورزی داشت اما به دلیل کم آبی و کاهش آب رودخانه هیرمند در 90 هزار هکتار از اراضی کاشت انجام نشد و در 40 هزار هکتاری هم گندم و جو به عنوان محصول عمده این منطقه کاشته شد اما تا 10 سانت رشد کرد و بی آبی آن ها را سوزاند و تلخ کرد تا حدی که برای خوراک دام هم غیرقابل استفاده شد.
سیستان نیازمند کمک فوری دولت
در صورتی که از 40 هزارهکتار، 10 هزار هکتار آن بیمه بود و کشاورزان ضرر سنگینی را متحمل شدند؛ هم اکنون شرایط سیستان خوب نیست و نیازمند رسیدگی فوری دولت است.
دلال ها چوب حراج بر مال و دام مردم زدند و دام را به پایین ترین قیمت خریداری می کنند زیرا عشایر و گاوداران که در سطح هامون فعالیت می کردند هم اکنون امکان تامین آب برای دام خود را ندارند و دولت نیز به اندازه کافی تانکرهای حمل آب و ایجاد چاهک ها را انجام نداده است.
مردم در تامین علوفه دام مشکل جدی دارند و از سوی دیگر علوفه ارزان در افغانستان وجود دارد وزارت کشاورزی اجازه ورود نمی دهد.
وضعیت کشاورزان اسفبار است
· وضعیت کشاورزان را به گوش دولتمردان رسانده اید؟
وضعیت کشاورزان اسفبار، اضطراری و غیر قابل تحمل است اما متاسفانه هر چه هم ما در مجلس فریاد کشیدیم مسئولان دولتی کوچکترین واکنشی نشان ندادند شاید هم مسئولان به این جمع بندی رسیدند که این منطقه تخلیه شود و دیگر نمی خواهند سیستان باشد.
از ریاست جمهوری خواستیم هیاتی به ریاست معاون اول وی به همراه وزرای نیرو، جهاد کشاورزی، اقتصاد و امورخارجه(برای پادرمیانی در مورد آب هیرمند و افغانستان) به این استان بیایند اگر دولت به حمایت و پشتیبانی مردم برنیاید سال جاری بدترین اتفاقات پس از انقلاب برای مردم این استان رخ می دهد.
با این شرایط خیل عظیمی از منطقه هجرت می کنند و گذشته از آسیبی که متحمل می شوند گستردگی کوچ، امنیت ملی کشور را به خطر می اندازد زیرا اگر این منطقه مرزی از مردم ولایتمدار تخلیه شود مابین زابل و سیستان هیچ سکونت گاهی نیست و تا قم هیچ پاسگاه و سدی برای دفاع از حریم جمهوری اسلامی نداریم.
· آماری از میزان مهاجرت مردم به استان های دیگر دارید؟
طی دهه های گذشته حدود 600 هزار نفر به استان گلستان و حدود 500 هزار نفر به خراسان رضوی مهاجرت کردند و بیش از 90 درصد جمعیت مردم سرخس مهاجران سیستانی هستند عده زیادی هم در استان های مازندران بخش هایی از استان های کرمان، فارس و بندرعباس رفته اند.
هر کس می توانسته خود را از طوفان های شن 120 روزه، شرایط سخت زندگی و خشکسالی های مدید نجات دهد، مهاجرت کرده و با این وضعیت زندگی و بی توجهی دولتمردان که تا این لحظه اتفاق افتاده بقیه هم قطعا مهاجرت خواهند کرد و منطقه تخلیه خواهد شد.
· چرا جهاد کشاورزی سیستم توزیع و کاشت را مدیریت نمی کند؟
مسئول وزارتخانه ای که متولی اصلی حمایت از کشاورزان است نه خود و نه معاونان و مدیران وی تا این لحظه کوچکترین واکنشی نسبت به مشکلات مردم نشان ندادند انتظار این است که حداقل از نزدیک ببینند مردم چه شرایطی دارند یا همدلی و کمک می کردند همین حداقل ها را هم از مردم اینجا دریغ کردند.
وزارت جهاد از نظر کارشناسی خواب مانده است
· به گفته بامری مدیر جهاد کشاورزی شهرستان دلگان برای حمل محصول هندوانه به بازار مصرف روزانه به حداقل ۶۰۰ کامیون نیاز است، در حالی که روزانه ۳۵۰ کامیون در این بخش مشغول بکارند و در صورت حل نشدن این مشکل بیش از ۲۰۰ هزار تن محصول هندوانه در این منطقه خراب می شود؛ این درست است که هندوانه جنوب سیستان وبلوچستان روی دست کشاورزان مانده و با کمبود آب نباید این محصول را کشت می کردند؟
مردم در آن مناطق کار دیگری ندارند دولت ها پس از انقلاب تاکنون هیچ ظرفیت اشتغال جدیدی برای مردم این منطقه فراهم نکردند که مردم به آن بپردازند بنابرین تنها دارایی مردم زمین و آبی است که به وسیله بارندگی تامین می شود.
امسال کشت هندوانه را انجام دادند بازار خوب نیست یا ماشین حمل وجود ندارد یا نبود مدیریت آنان را متحمل ضرر شدند و دولت و وزارت جهاد کشاورزی هم نسبت به بررسی دقیق میزان و نحوه کاشت و چاره جویی برای مشکلات کشاورزان فعال نیست و می توان گفت در این مملکت وزارت جهاد کشاورزی، وزارتخانه ای برای توسعه کشاورزی نیست بلکه وزارتخانه ای برای تولید چند محصول است و این وزارتخانه سال هاست از نظر کارشناسی و بکارگیری علوم نوین در فعالیت های کشاورزی خواب مانده است.
هیچ تحلیل کارشناسی درستی از چالش ها فرصت ها و راهکارهای برون رفت از شرایط در مناطق مختلف کشور ندارد به این دلیل هم اتفاق خاصی در وضعیت کشاورزی کشور رخ نمی دهد و تولید کشاورزی منحصر به چند محصول برای ارائه آمار شده است.
نیازمند کمیته اضطراری برای حل مشکلات سیستان هستیم
مردم باید شورش کنند تا مدیران واکنش نشان دهند
· با رسیدن به وضعیت اضطرار، راهکار چیست؟
مردم نیازمند حضور، همدلی و کمک مسئولان در کنار خود هستند و برای رسیدگی به این بحران باید کمیته اضطراری مانند زمان رخ دادن زلزله تشکیل شود که مسئولان به منطقه می روند و ستاد بحران تشکیل می شود اما ستاد بحران هم در کشور برای بررسی موضوع خشکسالی سیستان وبلوچستان تعطیل است.
با وجود بی تفاوتی ها، ظاهر امر نشان می دهد که در این کشور یا باید شرایط به بحران برسد و زلزله ای رخ دهد و عده زیادی بمیرند و تصاویر آن همه جا پخش شود یا مانند اصفهان در خیابان ها بریزند تا مدیران واکنش نشان دهند در غیراین صورت اقدامی انجام نمی دهند.
روزنامه 19دی