علت اصلی تغییر بو و طعم آب در منطقه سیستان

سیستان فراموش شده: جلبک های سیانوفیسه در مخازن چاه نیمه های سیستان که امسال به 12 نوع افزایش یافته عامل اصلی بو و طعم بد آب آشامیدنی شهرها و روستاهای شمال سیستان و بلوچستان است و تنها با سرد شدن هوا جلبک ها کاهش یافته و بو و طعم بد آب از بین می رود.

به گزارش سیستان فراموش شده به نقل از ایرنا: درحالی بد بویی و بد طعمی آب آشامیدنی چاه نیمه اول به چاه نیمه سوم سیستان سرایت کرده که عامل این مشکل یعنی جلبک های سیانوفیسه در مخازن چاه نیمه، امسال به 12 نوع افزایش یافته و تلاش انسان برای از بین بردن بو و طعم بد آب بی نتیجه بوده است.

تغییر بو و طعم آب در سیستان به دلیل وجود نوعی جلبک در مخازن چاه نیمه مشکلی است که هر سال تکرار می شود و در میان شهروندان شمال استان به موضوعی طبیعی در فصل گرما تبدیل شده است مشکلی که هر سال تلاش های مکرر دستگاههای دست اندرکار آن را حل نمی کند و تنها با کاهش دما و سرد شدن هوا برطرف می شود اما در سال بعد بیش از پیش خود را نشان می دهد به طوری که امسال نه یک نوع بلکه 12 نوع جلبک در منابع ذخیره آب پنج شهر شمالی سیستان و بلوچستان و زاهدان مرکز این استان مشاهده شده است.
علت اصلی تغییر بو و طعم آب در منطقه سیستان به گفته مسئولان فروکش کردن سطح آب چاه نیمه ها و افزایش دما در فصل تابستان است که سبب می شود جلبک های موجود در مخازن طبیعی چاه نیمه ها اثر خود را بر طعم و بوی آب بگذارد و جالب اینجاست که این مشکل با وجود تصفیه کردن آب هم برطرف نمی شود.
وارد نشدن آب از سال گذشته تاکنون به چاه نیمه های سیستان و راکد ماندن آبهای ذخیره شده در این مخازن در کنار افت سطح آب و گرمای هوا این مشکل را بیش از پیش شدید تر کرده است.
به گفته یک کارشناس آب، گسترش جلبک ها و بو و طعم بد آب ابتدا در چاه نیمه یک که آب مناطق روستایی شمال سیستان و بلوچستان را تامین می کند به وجود آمد و شدت آن به قدری زیاد است که هر سال آب لوله کشی تصفیه شده روستایی را به کلی غیرقابل مصرف می کند.
وی که از ذکر نامش خودداری کرد به خبرنگار ایرنا افزود: بعد از آن چاه نیمه سوم که محل تامین آب آشامیدنی شهرهای زابل، هیرمند، زهک، هامون و نیمروز و شهر زاهدان مرکز استان است دچار این مشکل شد و سپس بقیه چاه نیمه های سیستان نیز کم و بیش با این مشکل درگیر شدند.
نکته قابل تامل این است که بنا بر اعلام مدیر عامل آب و فاضلاب شهری سیستان و بلوچستان آب آشامیدنی 70 درصد مردم زاهدان مرکز این استان نیز از محل چاه نیمه سوم تامین می شود اما شهروندان زاهدانی هر چند مشکلاتی مانند افت فشار و گاهی قطعی آب را در طول تابستان تجربه می کنند اما هیچگاه متوجه تغییر شدید بو و طعم آب تصفیه شده نمی شوند.
این در حالی است که تصفیه خانه های موجود در سیستان قادر به رفع این مشکل از آب لوله کشی تصفیه شده نیستند به طوری که به گفته شهروندان این بوی بد حاصل از جلبک های چاه نیمه با دستگاه تصفیه آب خانگی حل می شود اما میزان آبی که برای تصفیه هدر می رود بسیار بیشتر از حد معمول است.

آب معدنی یا گلاب راهکار کوتاه مدت شهروندان

یکی از شهروندان ساکن خیابان شهید قلنبر زابل در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: تقریبا مشکل طعم و بوی بد آب زابل هر سال تکرار می شود. محمد جهانتیغ ادامه داد: این مشکل معمولا از تیر ماه شروع شده و تا اواخر تابستان ادامه دارد اما ممکن است یک روز طعم و بوی آب کمتر و روزی دیگر بیشتر باشد.
وی تصریح کرد: وقتی که بو و طعم آب خیلی بد می شود، به ناچار برای آشامیدن از آب معدنی استفاده می کنیم که برای بسیاری از خانواده ها مقرون به صرفه نیست، یا اینکه از ایستگاه های تصفیه موجود در شهر آب می خریم اما در مواقعی که بو و طعم آب کمتر است سعی می کنیم با دستگاه تصفیه کن خانگی و یا ریختن مقداری گلاب، آب لوله کشی را برای آشامیدن قابل تحمل کنیم.

یکی دیگر از شهروندان نیز در این باره به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: تا چند سال قبل دستگاه تصفیه آب خانگی مقرون به صرفه بود اما اخیرا این دستگاه ها هم مقرون به صرفه نیست چرا که آلودگی آب فعلی در لوله های شهر زابل سبب می شود تا فیلترهای دستگاه تصفیه در فاصله زمانی کوتاهی نیاز به تعویض داشته باشد از طرفی هر چه آب آلوده تر می شود حجم آب بیشتری برای تصفیه آن هدر می رود.
رضا خمری ادامه داد: بنابراین در شرایط فعلی با گران تر شدن هزینه تعویض فیلتر دستگاه های تصفیه خانگی و همچنین کمبود آب، بهتر است برای صرفه جویی بیشتر آب تصفیه شده خریداری کنیم.
وی افزود: در حال حاضر در مقایسه با اواسط تابستان بو و طعم بد آب کمتر شده است اما باز هم برای رعایت جوانب احتیاط از آب تصفیه شده استفاده می کنیم.

رشد 12 نوع جلبک سیانوفیسه در چاه نیمه های سیستان

مدیر شرکت آب و فاضلاب زابل در شمال سیستان و بلوچستان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: چاه نیمه سوم نیز دچار این مشکل شده است زیرا حجم آب خیلی کم شده از طرفی تعداد جلبک های سیانوفیسه موجود نیز امسال به 12 نوع افزایش یافته است.
شهریار سرابندی با بیان اینکه سرد شدن هوا در رفع بو و طعم جلبک ها از آب تاثیر دارد، ادامه داد: ما برای رفع این مشکل از کربن اکتیو استفاده می کنیم.
وی اظهار داشت: برای تمامی گزارشات مردمی که به ما ارسال می شود، کارشناسان آب و فاضلاب شهری در محل حضور می یابند و موضوع را بررسی می کنند به عنوان مثال در خیابان باقری زابل موردی گزارش شد که بعد از بررسی معلوم شد فقط طعم آب مشکل دارد و فاقد هر گونه بو است.
مدیر شرکت آب و فاضلاب زابل با بیان اینکه مشکل طعم آب به هیچ وجه حل نمی شود، گفت: ما هر کاری که می توانستیم انجام دادیم اما چون سطح آب چاه نیمه سوم کاهش پیدا کرده و امسال نیز آب جدیدی وارد آن نشده این آب راکد مانده است.
وی در پاسخ به این سوال که چرا دستگاه های تصفیه خانگی بو و طعم آب لوله کشی را برطرف می کند اما این مشکل در تصفیه خانه حل نمی شود، اظهار داشت: دستگاه های تصفیه کن خانگی برای حجم آب کم خیلی خوب جواب می دهند اما در تصفیه خانه حجم بسیار زیادی از آب تصفیه می شود.
سرابندی افزود: هنگام تصفیه آب چاه نیمه در تصفیه خانه تا حدود زیادی بوی بد آن از بین می رود تا به دست مشترک می رسد که دیگر بوی زیادی ندارد مگر اینکه افراد خیلی حساس باشند و دقت کنند بوی آن را متوجه شوند.
وی با بیان اینکه نقاط مختلف شهر مرتب رصد می شود و مشکلی در این زمینه وجود ندارد، خاطر نشان کرد: در برخی نقاط شهر لوله آب در مجاورت با آب روستایی قرار دارد که ممکن است به آب شهری نشتی داشته باشد و به همین دلیل در این مناطق بو و طعم آب بدتر از سایر نقاط شهر است.
رئیس شبکه آب و فاضلاب شهری زابل تصریح کرد: در حاشیه شهر زابل چنین مشکلی وجود دارد زیرا در مجاورت آب روستایی است.

باید به دنبال راهکار اساسی بود

معاون استاندار و فرماندار شهرستان زابل نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه مشکل بدبویی و بدطعمی آب آشامیدنی بیشتر مربوط به آب روستایی منشعب از چاه نیمه اول است، اظهار داشت: درخصوص بدطعمی و بدبویی آب چاه نیمه های سیستان چندین بار با شرکت آب منطقه ای سیستان و بلوچستان مکاتبه کردیم و این شرکت برای انجام مطالعات در این زمینه با یکی از دانشگاه های معتبر تفاهم نامه امضا کرده تا از طریق کار پژوهشی با این مشکل که ناشی از جلبک هاست مقابله کنند.
هوشنگ ناظری افزود: اکنون برای حل موقت این مشکل از کربن خالص استفاده می شود که تا حدی بو و طعم بد را تقلیل می دهد اما راهکار نهایی نیست و باید برای این موضوع فکری اساسی اندیشیده شود.
به گزارش ایرنا چاه نیمه ها مخازن طبیعی ذخیره آب هستند که به چاه نیمه های یک تا چهار تقسیم شده و بخشی از آب ورودی رودخانه هیرمند (درزمان جریان داشتن آب در این رودخانه) به این مخازن منتقل تا در مواقع کم آبی و یا بی آبی استفاده شود.
این مخازن آب آشامیدنی شهرها و روستاهای منطقه سیستان شامل زابل، هیرمند، زهک، هامون و نیمروز و شهر زاهدان را تامین می کنند.
با قطع کامل آب رودخانه هیرمند آب ذخیره شده در چاه نیمه ها مورد استفاده قرار گرفته و متاسفانه روز به روز از حجم آن کاسته می شود و راکد بودن آب نیز سبب تجمع جلبک ها شده است.