غلامعلی خمر، عضو هیات علمی دانشگاه زابل و استادیار رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری، طی یادداشتی تقسیم استان سیستان و بلوچستان را جرقه ای بر بشکه باروت توسعه منطقه قلمداد کرد.
◀️روایت تاریخی طرح تقسیم پهناورترین استان ایران که که عمری بیش از یک دهه دارد به‌حدی تکراری و فرسایشی شده است که موجبات دلسردی و افسردگی بسیاری از نخبگان و دلسوزان شمال و جنوب استان را فراهم ساخته است.
◀️به نظر میرسد که برای این‌چنین اقدام مفید و تاثیرگذاری نیاز به بحث و تحلیل آنچنان پیچیده کارشناسی نیست که برای توجیه و ضرورت این تقسیم، قلم‌فرسایی یا اظهار نظرهای اظهر من الشمس کنند.
◀️میدانیم که استان سیستان و بلوچستان به تنهایی از صد کشور دنیا و مجموع چهار کشور اروپایی وسیع‌تر است؛ در مقام مقایسه وسعت با دیگر استانهای ایران می بینیم که استان سیستان و بلوچستان بیش از ۳۰برابر یک استان دیگر( البرز) وسعت دارد، اینکه وسعت عامل بازدارنده توسعه منطقه ای می باشد یا خیر؛ با یک مقایسه ساده میتوانیم به رابطه معکوس وسعت و توسعه استان های کشور پی ببریم( وسعت بیشتر، توسعه کمتر).
◀️در واقع نسخه تقسیم استان های پهناور برای ایجاد و تحول توسعه و عدالت جغرافیایی در ایران جواب داده است و در حال حاضر می‌توان به تجویز این نسخه برای بهبود حال بد منطقه جنوب‌شرق ایران خوش‌بین بود.
🔻مزایایی که بر تقسیم استان سیستان و بلوچستان مترتب است و به‌وسیله کارشناسان و نخبگان به صور مختلف ارائه شده به طور اجمال ( تشریح کامل موارد در حوصله این مقال نیست) عبارتند از:
-ایجاد ردیف‌های مستقل مالی و بودجه‌ای
– توسعه زیرساخت‌ها، توسعه عمرانی، تجهیزاتی و رفاهی
– ارتباط بلافصل با مرکز حکومت
– ایجاد اشتغال مستقیم و غیر مستقیم
– افزایش اختیارات برای محرومیت زدایی
– کمک به ماندگاری جمعیت و ایجاد تعادل بین فضا و فعالیت
– افزایش میزان مشارکت و تقویت سرمایه‌های اجتماعی
– تقویت و چسبندگی بیشتر خرده فرهنگ های محلی
– توسعه تجارت و تبادلات مرزی
-توسعه ادارات کل و شعبات بانکی و اعتباری و تجاری
– رونق ساخت و ساز و افزایش قیمت اراضی
– افزایش نقش مردم منطقه در مدیریت های محلی، منطقه ای و کشوری
و ….
◀️اما در مقابل هزاران دلیل منطقی و مستند، مخالفین تقسیم استان بر “کاهش سطح همکاریهای بین منطقه ای” یا “کاهش قدرت نمایندگان استان” و شاید مهمترین دلیل برای مخالفتشان “جدایی اقوام مختلف استان از همدیگر” باشد، تاکید می کنند.
◀️ همه میدانیم که مرزهایی همچون مرزهای استانی، شهرستانی، شهری و حتی نواحی درون شهری بر عکس مرزهای کشوری و ملی؛ از کم اهمیت ترین مرزها می باشند که تنها قلمرو مدیریت و نظارت محلی و منطقه ای را از هم جدا میکنند و هیچ نقش مثبت یا منفی در انشقاق یا تفکیک اجتماعی یا سیاسی ندارند.
◀️انتقادات دیگر وارده به این طرح نه تنها عیب نیست بلکه با عنایت به ایجاد رقابت بین منطقه ای میتواند به عنوان کاتالیزور، موتور محرکه و ابزاری کارآمد جهت توسعه پایدار به کار گرفته شود.
◀️به نظر میرسد که وقت آن رسیده تا مسئولان و مدیران ارشد نظام ونمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی با پیگیری صادقانه و تصویب آن به آرزوی چندین ساله مردم غیور سیستان و بلوچستان جامه عمل بپوشانند و با اظهار نظرهای غیر معقولانه ای همچون “نیاز به کار کارشناسی” یا “مغایرت با اصول قانون اساسی” و … فرصت سوزی نکنند، چرا که فردا هم در محضر خداوند بایستی پاسخگوی ظلم و اجحافی که به ولی نعمتانشان کردند، باشند ؛ هم باید در مقام مدیر و نماینده در محضر مردم پاسخگو باشند.
◀️ هر چند مردم مظلوم و فهیم استان نیز این حق را برای خود محفوظ می‌دارند که با توجه به عملکرد و فعالیت‌های دست اندرکاران، مسئولان و ذی نفوذان حال حاضر، پاسخشان را در مقام و فرصتی مناسب، قاطعانه بدهند.
وَمَكَروا وَمَكَرَ اللَّهُ ۖ وَاللَّهُ خَيرُ الماكِرينَ
زیاده جسارت است والسلام